Marta Muñiz Pintos 2º BACH E

Maria Victoria Moreno entrou na miña clase unha mañá de setembro de finais da década de los 90. Os dezaseis alumnos e alumnas daquel “Quinto” instituto pontevedrés –rapaces a rapazas da periferia da cidade e das aldeas e vilas da contorna- fitámola entre rumores preguiceiros. Esperabamos, indolentes, unha aburrida ratafía de nomes de autores –que non autoras- de obras, e de datas senlleiras dun programa de historia da literatura española canónico que, xa obsoleto daquela, perdura aínda nas aulas de secundaria. Sen embargo, solemne e sorrinte, aquela muller que parecía saída dunha novela vitoriana, saudounos e camiñou paseniñamente pola clase até sentarse na súa mesa. A continuación, comezou un aquel ritual que precedería todas as sesións que compartimos con ela: intentou falar, tusiu moito, tomou un carameliño de menta e, -apenas sorprendida polo seu pouco efecto terapéutico- acendeu un cigarro negro cuxa cinza facía equilibrios no aire. E entón, aclarando unha voz inexplicablemente recuperada entre o fume, manifestounos:

-Vouvos dar clase de literatura. E vouvos dicir algo. A literatura non serve para nada, tan só para facernos felices.

Eu, daquela, aínda non sabía o que eran as anagnórises, pero acabada de presenciar a primeira da miña vida. María Victoria Moreno non era a docente que esperabamos. Achegábase a nós dende a súa xa dilatada viaxe polas aulas de secundaria despoxada de apuntes que ditar, libros de texto e edicións escolares recomendadas, pero chea de palabras da vida, de preocupacións pola nosa adolescencia e a nosa soidade que irrompían entre as descrición da cidade somnolenta na que vivía Ana Ozores, enredábanse nas “quijotizaciones de Sancho y sanchificaciones del Quijote”, ou detíñanse fronte as concepcións cíclicas dos movementos literarios esbozados no encerado.

Non sei cantas semanas pasaron até que me falaron dun libro seu, con título de palabra grega e complicada para min. Días despois, ao saír da clase corrín á biblioteca do centro –que hoxe leva o seu nome- para pedir prestado Anagnórise. A soas, no meu cuarto, descubrín que -alén de todas aquelas lecturas prescritivas nas que me adentraba cunha avidez febril e adolescente- aquel libro falaba de min mesma e das miñas inquedanzas, tanto que non podía crer que protagonista non habitase na miña propia vila. Un compañeiro de estudos comentábame hai pouco como descobreu, asombrado, que ao personaxe adolescente da novela lle falaba un personaxe adulto coma a un igual. María Victoria volvía a dirixirse a nós -a través das estreitas páxinas da colección “Árbore” de Galaxia- como a suxeitos, coma a persoas, como facía na aula, como facía na vida. Recoñecina entón coma a grande escritora que era e recoñecería despois como a pioneira da literatura infantil e xuvenil que é no noso país.

Maria Victoria Moreno est entrée dans mon cours un matin de septembre de la fin des années 90. Les seize élèves du "quinto" collège de Pontevedra- garçons et filles de la périphérie de la ville et des villages autour Pontevedra- l'attend entre des rumeurs.Nous attendons une ennuyeuse liste de noms des auteurs- mais pas auteures- des oeuvres et des dates d'un programme d'Histoire de la littérature espagnole canonique que, déjà dépassé, il perdure dans les cours des collèges.Cependant, solennel et souriante, cette femme qui semble sortie d'un roman victorien, elle nous a salué et elle s'est promenée pour la salle de classe jusqu'à qu'elle a assoie dans sa table. Après, elle a commencé un rite qui précédait toutes les séances que nous avons partagées avec elle : elle a essayé de parler, elle a toussé beaucoup, elle a pris un caramel de menthe et elle a allumé une cigarette noire. Et alors, elle nous a manifesté :

-Je vais vous donner des cours de littérature. Et je vais vous dire une chose. La littérature ne sert pas pour rien, seulement pour nous rend heureux.

Moi, dans ce moment, je ne savais pas ce qu'est l'anagnorisis, mais je venais d'assister à la première de ma vie. María Victoria Moreno n'était pas la professeure que nous attendions. Elle s'approchait après son voyage à nous pour les salles de classe sans des notes pour dicter, des livres de texte et des éditions scolaires recommandées, mais pleine de mots sur la vie, de soucis sur notre adolescence et notre société qui faisait irruption entre les descriptions de la ville somnolente où vivait Ana Ozores, s'embrouillaient dans les "quijotizaciones de Sancho et sanchificaciones du Quijote", ou s'arrêtaient devant les conceptions cycliques des mouvements littéraires qui étaient dans le tableau.

Je ne sais pas combien de semaines sont passées jusqu'à qu'ils m'ont parlé d'un de ses livres, avec du titre de mot grec et compliqué pour moi. Jours après, au finaliser les cours j'ai couru à la bibliothèque du collège- aujourd'hui il porte son nom- pour demander à Anagnórise.

Quand j'ai choisi le métier de philosophie j'ai trouvé la félicité dans les livres comme elle a dit

Commentaires